Ortadoğu 3 büyük din yani Müslümanlık, Hristiyanlık ve Yahudiliğin doğduğu topraklardır ve vahşi haçlı seferleri gibi birçok din savaşının yeri olmuştur. Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız Ortadoğu’daki 9 Yaşayan Din başlıklı makalemizde bu konulara değineceğiz. Günümüzde Ortadoğu’daki her 20 kişiden 19’u Müslümandır ancak bundan uzun zaman öce durum böyle değildi.
Bölgedeki din temelli savaşlar yüzyıllar önce oldukça fazlaydı ve dinler zamanla değişime uğradı. Mısır ilk zamanlardan ibrani dinine ordan Hristiyanlığa ve en son Müslümanlığa geçti. Tabi bununla beraber topraklar da değişime uğradı. Mezopotamya Irak oldu, Anadolu Türkiye ve İran İran olarak kaldı. Bu topraklarda yaşayan bazı halklar eski atalarının dinini sürdürmeye devam etti işte onlardan bazıları.
Samaritanizm
Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Samaritans’taki Gerizim Dağı’nda yaşayan insanlar geçmişlerine tutunmaya çalışmaktadırlar. Dinlerine göre kendi dinleri dışında evlenmek yasak olduğu için bu dine mensup insan sayısı 1000 kişiyi aşmıyor. Eski zamanlarda ise 3 milyona yakın nüfusları vardı. Eski İbraniceyi konuşan halk sinagogta ibadet eder ve kutsal kitapları Samaristan Tevratıdır. Bugün ki Yahudiliği kabul etmemektedirler. Bu dine mensup kişiler hem Filistin hem de İsrail vatandaşı olarak kabul edilmektedirler.
Yarsanizm
Pek çok kişinin duymadığı ve oldukça gizli bir yaşamları olan Yarsani (Kakai) 14’üncü yüzyıla kadar dayanmaktadırlar. Yaresan Kürtleri olarak da kabul edilen kişiler reenkarnasyona inanıyor ve bu ritüellerini son derece gizli tutuyorlar. “Hakikatın Halkı” olarak bilinen Yaresanlar güneşi ve ateşi kutsal kabul etmektedirler. Bu dine mensup erkekler muhteşem bıyıkları ile hemen tanınmaktadırlar. Çok eskiden beri Irak ve İran’da dinsiz olarak görülen bu halk şimdilerde sayıları 1 milyona ulaşıyor.
Bahai
Yine İran’da 19 yüzyıl zamanında kurulan Bahai inancı bölgedeki diğer dinlere oranla henüz bebek sayılır. Kendini peygamber olarak ilan eden biri tarafından kurulan dinde genç bir kadın kendini “Bahadır” olarak ilan etti ve Ortadoğu’nun en genç dininin başlattı. Ve bu dine mensup kişi sayısı her geçen gün artıyor.
Din olarak kabul edilen bu inanç aslında ideolojilerin karması gibi bir şey. Krişna, Hz. Musa, Hz. İsa, Hz. İbrahim ve Hz. Muhammed’in Allah’ın peygamberi olduğunu kabul etmektedirler ancak son peygamberin Baha olduğuna inanmaktadırlar.
Zerdüştlük
Eğer yaş olarak Bahai inancı Ortadoğu’daki dinler arasında bebekse Zerdüştlük dede sayılır. 3000 yıl kadar önce Pers imparatorluğun merkezinde doğmuş olan Zerdüştük dünyanın en eski tek tanrılı dinlerinden biridir. Ahura Mazda olarak adlandırılan tanrıya ibadet ederler ve cennet cehennem gibi inanışlar vardır tabi bunlar sonradan İslam ve Hristiyanlıktan etkilenerek oluşmuştur.
Zerdüştler karma inancına sahiptirler yani iyi şeyler yaparsan iylik kötü şeyler yaparsan kötülük bulursun gibi. Tabi 3000 yıllık bir dini insanlar ile sınırlandırmak pek mümkün değil bu anlamda ilk Zerdüştlerin ekolojiye oldukça saygılı olduğu ve bu anlamda dünyanın ilk ekolojik dini olarak da gösterilmektedir.
Zerdüştler Dünya’nın iyilik ve kötülük arasında bir savaş alanı olduğuna da inanmaktadırlar ve insanın iyiyi seçme şansı olduğunu belirtirler. Peki, iyilik nedir ya karanlık tarafa geçersem? Zerdüşt: İylik Zerdüştlüktür ve Zerdüşt olmak zorundasın gibi düşünceler vardır.
Dürzilik
İlk olarak Mısır’da başlayan daha sonra Ürdün, Filistin, Lübnan ve Suriye’de küçük topluluklar halinde yaşayan Dürziler ölümden sonra yeniden doğacaklarına inanmaktadırşar. Aslında oldukça felsefi bir topluluktur. Başta Hz İsa ve Hz. Muhammed olmak üzere Aristo ve Platon’a adeta hayrandırlar.
Savaşların yeri olan Ortadoğu’da baskın olan güçler ile anlaşmalar yaparak hayatta kalmayı başaran Dürziler günümüzde de bu şekilde yaşamaya çalışmaktadırlar.
Yezidilik
Geçtiğimiz yıllarda dünya medyasında oldukça sıkça anılan Yezidiler Melek Taus’a ibadet ederler. Tıpkı Müslümanlar gibi namaz kılan Yezidiler öğle vakti dışında güneşe dönerek namaz kılmaktadırlar.
Mandeanizm
Üçüncü yüzyılda ortaya çıkan Mandeanizm, şuanda Güney Irak’ın bataklık bölgelerinde doğan oldukça gizli bir dindir. Arapça Farsça ve kendi dillerini konuşan bu halk, Vaftizci Yahya’yı, Adem’i, Habil ve Nuh peygamberi kabul eder ve bilinen kutasl kitaplara saygı gösterirler. Dua sırasında Kuzey Yıldızı’na dönen Mandililer dindar pasifisttirler.
Dicle ve Fırat nehrinde kendi oluşturdukları yüzen platformlarda göçebe hayatı yaşayan Mandililer dinlerini halen sürdürmektedirler. Günümüzde 60.000-70.000 insanın bu dine mensup olduğu tahmin edilmektedir.
Gnostisizm
Bu gizli dinin kökleri hakkında halen araştırmalar sürüyor ancak bazı kaynaklar İskenderiye, Mısır’da Hristiyanlıktan önce çıktığını yazmaktadır. Bu dinde insanlar Monad adı erilen tanrıya tapmakta ve maddi dünyanın saf kötülük olduğuna inanmaktadırlar.
Shabakizm
Aslında bu din tüm dinlerin harmanı gibi oldukça karışık. Tüm dinlerden etkilenen Shabak dini Kuzey Irak’ta yaşanmaktadır. Onların kutsal kitabı Turkomen dilinde yazılmıştır ve şarap için tıpkı Hristiyanlıkta olduğu gibi itiraf uyguluyorlar. Yezidiler ile kutsal mabede gidip dua ederken, Müslümanlar ile hacca gidip tavaf yapıyorlar.
Tanrının bilgeliğine inanan, mistik bir liderin rehberliğinde yönetilen meditasyon yoluyla elde etmek isteyen ruhsal bir dindir. Bu rehbere “Pir” adı verilmektedir. Köklerinin 13’üncü yüzyıla dayandığı tahmin edilen Shabaklar Şii inancının evrimleşmesi olarak geldiği ileri sürülmektedir. Günümüzde bu dine yaklaşık olarka 250.000 insan inanmaktadır.
0 Comments