Bir Zamanlar İmparatorluk Yöneten 10 Unutulmuş Uygarlık

Roma oldukça büyük bir imparatorluk olmasına rağmen kendine tehdit olarak gördüğü Kartaca milletini bir daha toparlanamayacak şekilde ezdi. Osmanlı Bizans’ın ihtişamını sona erdirdi. Büyük Pers orduları İskender’e boyun eğdi ve İslam orduları yunanları sonsuza denk kalkamayacak şekilde baskın geldi. Bir Zamanlar İmparatorluk Yöneten 10 Unutulmuş Uygarlık makalemizde merak ettiğiniz herşeyi bulabilirsiniz.

Bir zamanlar büyük ve gururlu olan ulusların tarihleri kütüphanelerce kitapları doldurmakta ama bazı uluslar neredeyse tarih kitaplarında bile unutulmuş durumdadır.

Burgundy – Batı Avrupa

Fransa’nın ülke olarak rakipleri kitaplarda Almanya ve İngiltere olarak gösterilmektedir ancak bir zamanlar Fransa’nın en büyük ve güçlü rakibi Burgundy’lerdi.

Carolingian İmparatorluğu bölünmeye başlayınca kardeşlerin en büyüğü olan Lothair Burgundy arazisini satın aldı. Git gide güçlenen bu devlet 15. Yüzyılda artık Avrupa’nın en zengin ve güçlü devletlerinden biri oldu.

Novgorod – Doğu Avrupa

Sakinlerice kimi zaman “Büyük Lord Novgorod” olarak adlandırılan Novgorod şehri ismini hak eden bir şehir diyebiliriz. Alexander Nevsy komutanlığında Novgorodya halkı şehirlerini İsveç ve Töton şövalyelerine karşı şiddetle savundu. Moğol saldırılarından sonra dahi bağımsız yaşamaya devam ettiler hatta refah seviyeleri dahi yükseldi.

14’üncü Yüzyılda Avrupa’nın en işlek ticari limanına sahip olan Novgorod’ta yaklaşık 400 bin insan yaşamını sürdürmekteydi. Ural Dağlarından Kuzey Kutup Dairesine kadar uzanan Novgorod Cumhuriyeti otoratik kralların yönetmesinden çok bağımsızlıklarına değer vermekteydiler. İlk olarak “Büyük İvan” tarafından işgale uğrayan ülke 1478 yılında ilhak edildi. Ondan yüz yıl sonra ise “Korkunç İvan” olarak adlandırılan başka İvan tarafından saldırıya uğradı ve katliam yaşandı.

Qara-Khitai – Orta Asya

12’inci yüzyılda Khitan halkı Yelu Dashi önderliğinde, Jurchen kabilelerinden korunmak için batıya kaçtı. Batıda Liao Hanedanlığı ile karşılaşan Khitanlılar kurak topraklara giderek yerleşti. Yelu Dashi ve halkı günümüz Kırgızistan’da bulunan Balasagun’a geldi. Buraya yerleşip İmparatorluk kuran halk gittikçe güçlendi ve fetihlere başladı. Akrabaları olan Liao Hanedanlığı sayesinde zenginleşen halkın bir kısmı Budist iken büyük çoğunluğu Müslümanlardan oluşmaktaydı. Birbiri ile son derece uyumlu olan halkın yöneticilerinin büyük çoğunluğu da yine Müslümanlardan oluşmaktaydı.

Bu refah çok uzun sürmedi. Babası Cengiz Han tarafından öldürülen ve yaşadığı topraklardan kaçıp Khitan’a sığınan Naiman kabilesi prensi Kuchlug Nestorian bir Hristiyan’dı.  Khitan prensesi ile evlenmesine izin verilen Kuchlug 1212 yılında tahtı gasp etti ve Müslümanlara savaş açtı. Ülke içindeki Müslümanları esir eden Kuchlug ardından civar Müslüman Krallıklara saldırdı ve halkı zorla Nestorian inancına döndürdü.

Vijayanagar – Hint Yarımadası

300 yıl boyunca ayakta kalmayı başaran Vijayangar İmparatorluğu Kuzey Hindistan’ı yönetmekteydi. İslam ordularına karşı direnmeyi başaran Vijayanagar İmparatorluğu taht kavgalarına girişti. Tahtı gasp eden oğul Ramajara rakip devletlerin iç işlerinde kargaşalar yaratarak oralarda da tah kavgaları başlattı. Deccan Sultanları tah kavgaları yaşarken Vijayangar İmparatorluğu toprakları fethetme için savaş başlattı ancak bu plan geri tepti ve Deccan 1656 yılında Vijayangarı işgal etti.

Majapahit – Güneydoğu Asya

Endonezya Asya toprakları içindeki en güzel ülkelerden biridir ve Endonezya her yıl binlerce ziyaretçi çekmektedir.

Eğer sizde Endonezya’yı gezdiyseniz aklınıza şu soru gelecektir. Müslüman bir ülkede neden bu kadar çok Budist tapınağı var? 1293 yılında Raden Wijyana tarafından yönetilen Majaphit İmparatorluğu Endonezya’ya da hakimdi. Moğollar ile birlikte ele geçirilen Java Budist ve Hindu dinleri hakimdi.

Hyskos – Ortadoğu Mısır

M.Ö 200 yıllarında oldukça gelişmiş ancak zamanla işgaller sonucu yok olan bir uygarlık Hykoslardan bahsedelim.  M.Ö 17. Yüzyılda Hrrik kökeninden gelen halk çoban ve atlılardan oluşmaktaydı. Gücünü toplayan Hyskos halkı eski Mısır Hanedanlığını ele geçirip 108 yıl boyunca Nil’i yönetmeyi başardı.

Cahokia – Kuzey Amerika

M.S 700-900 yılları arasında Mississippi’nin yeni halkı artık yavaş yavaş Cahokia’ya yerleşti. 200 yıl içinde müthiş artan nüfus için o güne kadar gelmiş geçmiş en büyük Keşiş Höyüğü inşa edildi ancak M.S 1100’den sonra nüfus aynı şekilde birden bire azalmaya başladı.

Caral ve Norte Chico Uygarlığı – Güney Amerika

1994 yılında Perulu arkeolog Rtuh Shady ve ekibi Peru’nun batısında yer alan Supe Vadisindeki Caral bölgesinde kazı başlattı ve bulduğu şey baya ilginç sayılır.

6 büyük piramit, birkaç küçük piramit, plaza, tapınak, amfi tiyatro ve yerleşim bölgesi buldu. Bulunan bu kalıntılar ise M.Ö 2627 yılından itibaren orada olduğu tahmin edilmektedir. Amerika’nın ilk büyük imparatorluğu olan Carallar ise onlardan 1400 yıl sobra ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırma bölgesinde hiç silah izine rastlanmadı ve buda onların tamamen barışçıl ve ticaret ile uğraşan bir uygarlık olduğunu göstermektedir.

Gana, Mali ve Songhai – Batı Afrika

Bugün diyanın en fakir ülkelerinin bulunduğu Batı Afrika 8’inci ve 16’ncı yüzyıllar arasında oldukça zengindir. O yıllar arasında hem zenginlik hem de kültürel anlamda zirvedeydiler. Gana İmparatorluğu şuan ki Mali ve Moritanya’ya hakimdi ve Mande halkından oluşmaktaydı. Şuan ki Afrika savanları onlar için adeta çiftlik hayvanları yetiştirme bölgesiydi.

Gana İmparatorluğu zayıflayınca yerine Mali İmparatorluğu geçti. Şunu belirtmek gerekir. 1325 yılında Mekke’ye Hacca giden İmparator Musa, Mısır’dan geçerken Kahire’de çok büyük miktarda altın bıraktığı da söylenmektedir.

Daha sonra ise Songhai geldi. Songhai İmparatorluğunu zirveye çıkaran isim ise uzman bir savaşçı olan ve kanolar ile amfibi saldırılar ile tanınan yetenekli komutan Sonni Ali Songhai oldu. Onun agresif politikaları sayesinde Batı Afrika’nın entelektüel şehirlerinden olan Timbuktu ele geçirildi. Daha sonra gelen Askia Muhammed Toure, Songhai için büyük bir çalışma başlattı. Son derece dindar bir Müslüman olan Toure Hac vazifesini tamamlayacak ve Sudan’ı geliştirecektir.

Songhai imparatorluğu da tıpkı diğer Afrika ülkeleri gibi emperyalizmle mücadele etti. Binlerce cesur savaşçısını kaybeden imparatorluk düştü. İmparatorluğun kitapları, edebi eserler ve camileri yok edildi. Geriye sadece Djenne Camisi ve Timbuktu kütüphanesi kaldı.

Avrupa’nın karanlığa mahkum olduğu dönemde aydınlığın zirvesinde olan Batı Afrika şuan oldukça kötü durumda.

Khazaria – Kırım ve Kafkasya

7’inci ve 9’uncu asırları arasında 200 yıl boyunca tüm Kırım Yarımadası, Kafkasya bölgesi ve günümüzdeki Ukrayna ve Gürcistan’ın çoğunu kapsayan Türk Yahudisi olan Khazaria İmparatorluğu hakimdi. Gerçekte Tengrizm inancına sahip olan göçebeler zamanla Yahudilik inancına dönmüştür. İmparatorlukları içinde binlerce Hristiyan ve Müslüman olan Khazaria Yahudilerin kendilerinin yönettiği ortaçağ dünyasındaki tek yer denilebilir.

İslam ordularına karşı Bizans ile müttefiklik yapan Khazaria İmparatorluğu adeta bir tampon ülke görevi görmekteydi. Sonunda Rus prensi Sviatoslav tarafından fethedilen İmparatorluğun ışığı sönmeye başladı.