Mevcut ekonomik örgütlenmeler zengin kişileri daha da zenginleştirirken fakirleri olduğu durumda bırakıyor ve bu sistem çoğu insana göre sömürge sisteminden başka bir şey değil. Bizde bu yazımızda klasik kapitalist sisteme alternatif olabilecek 10 ekonomik organizasyon sistemini ele alacağız.
İslami Finans
20’nci yüzyılın ortalarında oluşturulan ve o günden bu güne en hızlı şekilde büyümeyi başaran finans kurumlarından biri olan İslami bankalar faizsiz olarak yaptığı işlemler ile diğer bankalardan ayrılmaktadır. Günümüzde birçok Müslüman faizin haram olmasına rağmen faizle iş yapmakta ve İslami bankalar buna alternatif sunuyor.
Güvenlik Duvarı Ekonomisi
Sosyal hizmetler uzmanı JD Philips tarafından geliştirilen bu özgün ekonomi biçimi Firewall Economi olarak adlandırılıyor. Barınma, yiyecek, su, giyecek, kamu hizmetleri tıbbi bakım gibi temel insani ihtiyaçların karşılanmasının zorunlu olduğu ve hiçbir insanın bunlar yüzünden borç altına girmemesi gerektiğini düşünen bu sistem ilk olarak kapitalizm taraftarları tarafından reddedilmiştir.
Ekonomik Demokrasi
Ekonomik demokrasinin arkasındaki ana fikir, iktidarın hesap verebileceği şekilde sınırlandırılması ve halk egemenliğinin hakim olduğu ilkeleri ekonomiye yaymaktır. Kapitalizm demokrasi ile yönetilen toplumlarda eşitsizlik ve adaletsizliğe yol açıyor ve vatandaşa da hesap vermek gerekmiyor. 19’uncu yüzyılda anarşist ve sosyalistler tarafından ortaya atılan bu sistem sosyalizmin çöküşünden sonra daha da önem kazandı. Sistemin en etkileyici söylemi ise işçiler arasındaki gelir eşitliği oldu.
İtibar Ekonomisi
Paylaşım olarak da adlandırılan bu sistem şirketler arasın Pazar yerlerinin tüketim düzenleme şeklini değiştirdiği düşüncesinden oluşmaktadır.
Yavaş Para Hareketi
Bir dizi ilkeye dayanan Yavaş Para Hareketi, modern finans sisteminin aşırı hızlı ve karmaşık olduğunu, gıda ve tarım konusunda daha yavaş ve sağlıklı olması gerektiğini savunmaktadır. Bu sistemi savunan yatırımcılar evlerine yakın yerde uyguluyorlar ve ekonomiyi toprağın sağlığına, tohuma ve paraya odaklıyorlar.
TEQ
Satılabilir Enerji Kotaları ve karbon enerjisini azaltma olarak ortaya çıkan aslına eşit ve adil enerji dağılımını hedefleyen sistemdir. İlk olarak 1996 yılında önerilen sistem Birleşmiş Milletler’de onaya sunuldu ancak 2000 yılında reddedildi.
Katılımcı Ekonomi
Bu sistemde bir işçi yönetim veya işçi pozisyonunda biraz çalışmalıdır ve görevi her ne kadar zor olursa olsun emek harcamalı ve eğer emeği başarılı ise ödül olarak pozisyonu yükseltilmelidir. Ücretlendirme ise tamamen çaba ve fedakarlığa bağlıdır bu anlamda en çok çalışanlar en çok kazananlar olacaktır.
Topluluk Kapitalizmi
1980’li yıllarda sosyalist ülkeler komünist ülkelerin planlama sistemlerindeki sorunları fark etti. Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinden bazıları piyasa kapitalizmine ve liberal demokrasiye dalarken Çin ise bu konuda biraz mesafeli durmayı tercih etmiştir. Çin Komünist Partisi Leninist biçimde sağlam şekilde ayakta kaldı ve ekonomik reformlar yaptı.
Bu sistemde köylerde bulunan işletmeler kolektif hissedarlığa bağlıdır bu biraz zorlayıcıdır ancak zenginlik paylaşılır ve teşvik fazladır. Bunlara en güzel örnek Çin’in en zengin köyü olan Huaxi’dir.
Nesnelcilik
Nesnelciler, yaşamın asıl amacının özgürlük olduğunu ve özgürlüğün ise ilk olarak ekonomik anlamda gerçekleşmesi gerektiğine inanmaktadırlar bu nedenle kapitalizme son derece karşıdırlar.
Kaynak Bazlı Ekonomi ve İşbirlikçi Ortaklıklar
Kaynak bazlı ekonomik sisteme göre teknolojide olan gelişmeler oldukça önemli bir faktördür. Kar amaçlı olan rekabet ve borç tabanlı yatırım eski sistemlerin zayıflamasına ve günümüzdeki bitcoin gibi kripto para birimlerinin yükselmesi ile geçersiz hale getirecektir. Bu sisteme göre şirketler ve endüstrilerin kapitalizmin egemenliği altında bir yere kadar gidebileceği marjinal maliyetler ile yıkılmaya başlayacağını düşünmektedir. Bu da farklı şirketlerin işbirliği için ortaklığa itecektir.
0 Comments